با اين‌كه عموم انسان‌ها فطرتاً كمال‌جو هستند، ولي بسياري از آنها با انحراف از مسير كمال، در دنيا و آخرت، نصيبي جز سرگرداني و بدبختي ندارند، بر اين اساس قرآن كريم راه رسيدن به كمال را تبعيت از رهبران الهي معرفي نموده است و به همين منظور، در این تحقيق با سیر در کتب تفسیری و روایی و با هدف شناسایی علل عدم تبعیت جوامع بشری از رهبران الهی و همچنین شناسایی آسیب‌های ناشی از آن، مفهوم رهبر و جايگاه او در جامعه و ويژگي‌هاي لازم براي رهبران الهي بررسی شده‌است و با دلايل عقلي و نقلي لزوم تبعيت از رهبران الهي ثابت شده‌است و در ادامه ابعاد تبعيت از رهبران الهي اعم از تبعیت در بعد مسائل نظامی و امنیتی و نظیر آن بيان شده است تا مشخص شود تبعيت از ايشان در چه دامنه‌اي لازم است و پس از آن عواملي كه باعث عدم تبعيت از رهبران الهي مي‌شود بررسي شده‌است؛ عواملي از قبيل دلبستگي به دنيا، غرور، عجب، استكبار و نظير آنها و سپس آثار سوء عدم تبعيت از رهبران الهي بیان شده‌است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی اين مسئله روشن شود كه جوامع بشري با تبعيت از رهبران الهي، جامعه را از انحراف نجات داده و به سوي كمال رهنمون مي‌شوند و از آثار و بركات آن بهره‌مند خواهند شد و با عدم تبعيت از ايشان، زمينه گمراهي و هلاكت خود و جامعه را فراهم خواهند ساخت.
كليد واژه: تبعيت، عدم تبعيت، رهبر، رهبران الهی، جامعه.
