لعنی که در بین مسلمانان رایج است ریشه در کتاب الهی دارد که مورد بحث و بررسی بسیاری از مفسران و محققان علوم قرآنی قرار گرفته است. اکثر تحقیقات و تالیفات گذشته به تبیین مواردی چون آثار، احکام و جواز لعن پرداخته­اند. در حالی که آنچه برای فهم بهتر و بیشتر آیات قرآن و روایات معصومین علیهم السلام لازم است، سیر تربیتی  است که این واژه در بر دارد. در این پژوهش پس از مفهوم شناسی واژه لعن و مشتقات آن، با توجه به سیر تربیتی لعن، اسباب و زمینه­های لعن در قرآن و روایات تفسیری، مورد بررسی قرار گرفته است، لاعنین و ملعونین در قرآن و روایات تبیین گردیده است. گاهی اسباب و زمینه های لعن در قرآن و روایات تفسیری، به خاطر مسائل اعتقادی از جمله کفر و شرک و … است و یا به خاطر عملکرد ملعونین که گاهی ریشه در این اعتقادات دارد، می­باشد که دارای مصادیق متعددی است. در نتیجه و توجه به مصادیق متعدد آن، وسعت دایره ملعونین فرا­تر از موارد بر شمرده شده در آیات و روایات می­باشند و حتی می­توان برخی از مصادیق آن را در جامعه کنونی بر شمرد و ذکر کرد. لاعنون در قرآن به چند گروه اصلی، شامل: خداوند، ملائکه، انسانها و موارد مجهول و نامشخص تقسیم بندی می­شوند. ملعونین از منظر قرآن و روایات تفسیری، گاه معین و گاهی نامعین هستند و ممکن است شامل عده­ای از مسلمانان، غیر مسلمانان و یا هر دو گروه شوند.

واژگان كليدي: قرآن، لعن، اسباب لعن، لاعنون، ملعونین.

محقق: سمانه فرجي