موضوع: "رمضان"
نام کتاب: سینای نیاز
نویسنده: جواد محدثی
این کتاب، شرح گونه ای بر دعاهای سی روز ماه مبارک رمضان است. سبک قلم، ادبی، عرفانی و کمی صمیمی است و برای قشرهای جوان، جالب و گیراست و مقدمه کوتاهی هم درباره نیایش دارد. در قسمتی از مقدمه آمده است:
کاروانی از نور، روان است؛ به سرعت برق می گذرد؛ به تابندگی خورشید؛ به سرشاری چشمه ساران؛ به برکت رمضان… و فقط یک «لحظه» بیداری، کار عمری را می سازد و یک «آن» توجه، برکت های سالیان را به همراه دارد. آن چه لازم است، «توجه» است و هشیاری!
نام کتاب: ماه مبارک رمضان، مکتب عالی تربیت و اخلاق
نویسنده: لطف الله صافی گلپایگانی
کتاب حاضر که به قلم فقیه وارسته، حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به رشته تحریر درآمده، پیرامون آثار این ماه عظیم سخن می گوید.
این کتاب آکنده از نکات جالب و جذاب تفسیری، حدیثی، تربیتی و اخلاقی است و خواننده، مطالب نافع و سودمندی را درباره ماه مبارک رمضان و آثار این ماه به دست می آورد.
این کتاب، راهنمای خوبی برای همه خوانندگان و افرادی است که خواهان منبعی مفید درباره اخلاق اسلامی و ارتقای سطح معرفت و آگاهی خود در این زمینه هستند.
قلم کتاب، روان و مطالب آن دارای چینش منطقی و دقت علمی خوبی است و مستندات به خوبی با ذکر آدرس ذکر شده اند و کثرت استفاده از آیات و روایات و حکایات اسلامی از ویژگی های برجستة این اثر است.
اثر مزبور مشتمل بر شانزده باب است که عبارتند از:
درباره باب اول: فضیلت ماه مبارک رمضان در خطبه رسول خدا صلی الله علیه وآله، باب دوم درباره روزه، ندای الهی است که شرحی بر آیة 183 سوره بقره است. باب سوم درباره ماه رمضان، ماه نزول قرآن است که در آن مطالب متنوعی درباره قرآن آمده است… و سرانجام باب شانزدهم درباره عید سعید فطر است.
در وصف شب قدر همین بس كه «از هزار ماه برتر است» و مسائلی بر قدر و منزلت این شب افزوده است، از جمله:
1- نزول قرآن
نزول جامعترین، كاملترین و ماندگارترین كتاب الهی بر عظمت و منزلت شب قدر افزوده است. قرآن خود میگوید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی اُنْزِلَ فیهِ الْقُرْانَ»(1)؛ «ماه [مبارك] رمضان ماهی است كه در آن قرآن نازل شده است.» اما در چه شبی از شبهای آن ماه، قرآن نازل شده است؟ آیه دیگر بیان میكند كه «اِنّا اَنْزَلْناهُ فی لَیْلَةٍ مُبارَكَةٍ» (2)؛ «به راستی، آن [قرآن] را در شبی پر بركت نازل كردیم.» و این شب مبارك را در سوره قدر مشخص فرموده كه «اِنّا اَنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» (3)؛ «به حقیقت ما آن [قرآن] را در شب قدر فرود آوردیم.» پس باید گفت نزول قرآن در چنین شبی بر عظمت آن میافزاید. این نكته را هم اضافه كنیم كه این نزول، نزول دفعی است بر قلب رسول گرامی اسلام، نه نزول تدریجی كه آغاز آن با آغاز بعثت یعنی بیست و هفتم رجب همراه است.
2- تقدیر امور
در نامگذاری شب قدر بیانهای مختلفی وارد شده است: برخی آن را به معنای شبی با عظمت و بزرگ «لَیْلَةُ الْعَظَمَة» (4) گرفتهاند؛ چرا كه قدر در قرآن به معنای منزلت و بزرگی خداوند آمده، در آیهای میخوانیم: «ما قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ»(5) ؛ «قدر ندانستند (و نشناختند) خدا را آنگونه كه حقّ عظمت او بود.»
«قدر» به معنای تقدیر و اندازهگیری و تنظیم است. این معنی را هم لغت تأیید میكند و هم قرآن و روایات. راغب اصفهانی میگوید: «لَیْلَةُ الْقَدْرِ اَیْ لَیْلَةٌ قَیَّضَها لِأُمُورٍ مَخْصُوصَة » (6)؛ شب قدر یعنی شبی كه (خداوند) برای [تنظیم و تعیین] امور مخصوصی آن را آماده [و مقرّر] نموده است.» و قرآن كریم میفرماید: در آن شب «یُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكیمٍ» (7) «هر كاری بر طبق حكمت [خداوند] جدا (و تعیین و تنظیم) میگردد.»
در بحارالانوار روایتی آمده كه: «هر كس در شب قدر، از روی ایمان و محاسبه (و اخلاص) نماز گزارد، خداوند گناهان گذشته او را میبخشد.»
و امام صادق علیه السلام فرمود: «التَّقْدیرُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ تِسْعَةُ عَشْرٍ، وَالاِْبْرامُ فی لَیْلَةِ اِحْدی وَ عِشْرینَ وَالْاِمْضاءُ فی لَیْلَةِ ثَلاثَ وَ عِشْرینَ (8)؛ « تقدیر امور و سرنوشتها در شب قدر، یعنی شب نوزدهم، تحكیم آن در شب بیست و یكم، و امضا آن در شب بیست و سوم صورت میگیرد.»
و امام رضا علیه السلام فرمود: «… یُقَدَّرُ فیها ما یَكُونُ فی السَّنَةِ مِنْ خَیْرٍ اَوْ شَرٍّ اَوْ مَضَرَّةٍ اَوْ مَنْفَعَةٍ اَوْ رِزْقٍ اَوْ اَجَلٍ وَ لِذلِكَ سُمِّیَتْ لَیْلَةُ الْقَدْر (9)؛ در آن شب (قدر) آنچه كه در سال واقع میشود، تقدیر و اندازهگیری میشود، از نیكی و بدی و سود و زیان و روزی و مرگ. به همین جهت نیز شب قدر شب اندازهگیری نامیده شده است.»
و طبق روایات فراوانی (10) سرنوشت افراد برای سال بعد، مانند: رزق و روزی، مرگ و میرها، خوشی و ناخوشیها، حج رفتن و حوادث دیگر زندگی، بر اساس استعدادها و لیاقتها، رقم میخورد، و این تقدیر حكیمانه هم، در انسان هیچ گونه «اجبار» و «سلب اختیاری» به وجود نمیآورد. میتوان بین تمام اقوال این گونه جمع كرد كه در این شب با عظمت و بزرگ، با فرود ملائكه آسمانی، تقدیرات یك سال مشخص و بر قلب حجّت زمان علیهالسلام عرضه میشود.
به گزارش خبرگزاری فارس، بسیاری از مردم روزه را به عنوان یک وظیفه دینی و شرعی خود میدانند، اما فقط تعداد کمی درباره فواید روزه بر سلامت آگاه هستند.
روزهداری اگر به درستی اجرا شود یک تمرین خوب است. روزه باعث حذف سموم بدن و کاهش قند و ذخایر چربی خون می شود.
روزه عادات غذا خوردن سالم را ترویج کرده و ایمنی بدن را نیز تقویت میکند. یک متخصص آفریقایی در این مقاله به 10 فایده بهداشتی روزه گرفتن اشاره می کند.
1. روزه سم زدایی میکند
غذاهای فرآوری شده حاوی مقدار زیادی از مواد افزودنی هستند. این مواد افزودنی ممکن است در بدن به مواد سمی تبدیل شوند. برخی از آنها تولید محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته را ترویج میکند.
بسیاری از این سموم به شکل چربی ذخیره میشوند. در زمان روزه گرفتن به ویژه زمانی که مدت آن طولانی تر شود، این چربیها میسوزند و سموم آزاد میشوند؛ کبد، کلیه و سایر ارگانها در بدن در سم زدایی نقش دارند.
2. روزه به دستگاه گوارش استراحت میدهد
در طول روزهداری، دستگاه گوارش استراحت میکند؛ عملکرد فیزیولوژیک طبیعی به ویژه در تولید ترشحات گوارشی ادامه مییابد اما میزان آن را کاهش میدهد.
روزه گرفتن به حفظ تعادل مایعات در بدن کمک میکند؛ تفکیک مواد غذایی در نرخهای ثابت روی میدهد.
در پی این الگوی تدریجی آزادسازی انرژی دنبال میشود. با این حال روزه داری تولید اسید معده را متوقف نمیکند؛ به همین دلیل به بیماران مبتلا به زخم معده توصیه میشود با احتیاط روزه بگیرند، برخی از کارشناسان معتقدند که این افراد نباید روزه بگیرند.
3. روزه پاسخ التهابی را برطرف میکند
برخی از مطالعات نشان میدهد که روزه داری بیماری های التهابی و آلرژی را بر طرف میکند.
از نمونههای بیماریهای التهابی می توان به ورم مفاصل، ورم مفاصل و آرتریت روماتوئید و بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس اشاره کرد.
برخی از کارشناسان بر این باورند که روزه گرفتن ممکن است بیماریهای التهابی روده مانند «کولیت اولسراتیو» را نیز بهبود بخشد.
(کولیت اولسراتیو نوعی بیماری التهابی مزمن است که در آن مخاط معقد و روده بزرگ دچار التهاب و زخم یا اولسرهای کوچک میشود.)
4. روزه قند خون را کاهش میدهد
روزه گلوکز را تجزیه میکند به طوری که بدن میتواند انرژی کسب کند؛ روزه تولید انسولین که از پانکراس ترشح میشود را همچنین کاهش میدهد.
«گلوکاگون» به منظور تسهیل در تجزیه گلوکز تولید میشود؛ در نتیجه روزه منجر به کاهش قند خون میشود.
(گلوکاگون هورمونی است که هنگام افت غلظت گلوگز در خون از سلولهای آلفای جزایر لانگرهانس لوزالمعده ترشح میشود؛ عملکرد گلوکاگون برعکس انسولین موجب افزایش قند خون میشود.)
5. روزه تجزیه چربیها را افزایش میدهد
اولین پاسخ بدن به روزه گرفتن، شکستن گلوکز است. وقتی ذخایر گلوکزها تمام شد، کتوزها آغاز میشوند. این شکستن چربیها به آزاد شدن انرژی منتهی میشود. چربیهای ذخیره شده در کلیه و ماهیچهها برای آزاد شدن انرژی شکسته میشوند.
علامه شهيد مطهّري، هرگاه نام مرحوم علامه طباطبايي را به زبان مي آورد، مي گفت: روحم به فداي او باد. يكي از دانشمندان از استاد مطهّري پرسيد: دليل اين همه تجليل و احترام شما از علاّمه طباطبايي چيست؟ استاد مطهّري در پاسخ گفت: من فيلسوف و عارف بسيار ديده ام و احترام من به علاّمه طباطبائي به خاطر فيلسوف بودن ايشان نيست، بلكه از اين جهت است كه او عاشق و دلباخته ي اهل بيت عليهم السلام است. چرا كه علاّمه طباطبايي در ماه رمضان روزه ي خود را با بوسه بر ضريح مقدّس حضرت معصومه(س) افطار مي كرد. ابتدا پياده از منزل تا حرم مطهّر (با توجّه به آن سنين پيري و دوري راه) مشرف مي شد. ضريح مقدّس را مي بوسيد، سپس به خانه مي رفت و غذا مي خورد.»