دستیابی به حضور قلب به عنوان مرتبه اوّل توجّه در عبادت نیز برای انسان مشتاق کافی است. مثلاً وقتی نمازگزار حمد و سوره می‌خواند، اگر توجّه داشته باشد که چه می‌گوید و علاوه بر اینکه با زبان آن عبارات را می‌خواند، دل او نیز اقرار کند، بسیار خوب است.

توجّه به خداوند متعال، به خصوص توجه به حق تعالی هنگام اطاعت و عبادت او، مراتبی دارد. مراعات ادب حضور و حضور قلب هنگام عبادت، مرتبه اوّل توجّه است که به آن «مرتبه حضور قلب» می‌گویند.

در مرتبه بعدی، نمازگزار در نماز خود، با خدای سبحان، معاشقه می‌کند و کم کم به مرتبه‌ای می‌رسد که پروردگار عالم را می‌یابد. چنین شخصی وقتی نماز می‌خواند، تنها نیست و جداً خدا را می‌یابد. نظیر آدم تشنه‌ای که آب را می‌یابد و مشتاق نوشیدن آب است. او نمی‌تواند حالت تشنگی و اشتیاق خود به آب را توصیف کند، امّا این حالت را در وجود خود می‌یابد. «یابیدن» بالاتر از «دانستن» است. مردان خدا، در نماز، خدای خود را می‌یابند.

اگر واقعاً نماز، مکالمه و معاشقه با خداوند باشد، آن نماز، وجدانی و یابیدنی می‌شود. همان‌گونه که امیرالمۆمنین«سلام‌الله‌علیه» ‌در نهج البلاغه[1] و امام حسین«سلام‌الله‌علیه» در دعای عرفه می‌فرمایند خداوند یافتنی است و کور باد چشمی که خدا را نبیند: «عَمِیَتْ عَیْنٌ لَا تَرَاكَ»[2]

انسان همیشه و در همه حالات باید خود را در محضر خداوند سبحان بداند و بیابد، اما آنچه بیشتر لازم است و موجب ارزش‌بخشی به عبادات و به خصوص نماز می‌شود، حضور قلب هنگام عبادت است.

مکالمه خداوند با بنده در نماز 

دستیابی به حضور قلب به عنوان مرتبه اوّل توجّه در عبادت نیز برای انسان مشتاق کافی است. مثلاً وقتی نمازگزار حمد و سوره می‌خواند، اگر توجّه داشته باشد که چه می‌گوید و علاوه بر اینکه با زبان آن عبارات را می‌خواند، دل او نیز اقرار کند، بسیار خوب است. همچنین نمازگزار باید توجّه داشته باشد که حمد و سوره، کلام خداست و این‌ کلمات، کلماتی است که پروردگار عالم، به وسیله آن با بندگان سخن می‌گوید. چگونه هنگام شنیدن سخنان یکی از بزرگان که به او ارادت دارید، همه توجه شما به او جلب می‌شود و پس از مکالمه با او، می‌‌توانید همه خصوصیات دیدار خود را نقل کنید، به همان صورت و بیش از آن، هنگام قرائت حمد و سوره باید متوجّه خدای سبحان باشید. انسان باید هنگام قرائت حمد و سوره، توجّه داشته باشد که خداوند متعال در حال سخن گفتن با اوست و رعایت خضوع و خشوع دل، فکر و همه اعضای بدن را بکند. 

دستیابی به حضور قلب، مشکل، اما شدنی است!

یکی از بزرگان می‌گفت: من تا به حال، دو رکعت نماز با حضور قلب نخوانده‌ام! به راستی نیز مشکل است. امّا همین امر مشکل، غیر ممکن نیست و باید با استمرار و مداومت آسان شود. نظیر مداومت بر نماز شب که مشکل است، اما اگر کسی جداً عادت کند و با توجه به تأکید اهل بیت«سلام‌الله‌علیهم» و فرمایش ایشان که: اگر کسی نماز شب نخواند،‌ از ما نیست، تصمیم بگیرد و حتی هنگام خستگی نماز شب را ترک نکند، آن امر مشکل، رفته رفته برای او آسان می‌شود.

آنچه مشکل‌تر است، دستیابی به حضور قلب است، به گونه‌ای که وقت نماز شب، با خدای خود خلوت کند. به قول حضرت امام«قدّس‌سرّه» توجه داشته باشد که همه جا محضر خداست و او در محضر خدا قرار دارد و ادب حضور را مراعات کند. مراعات ادب حضور یعنی حضور قلب و مکالمه با خداوند متعال و این امر مهم و مشکل هم، اگر انسان اراده کند و صبور باشد، شدنی است.  

ادامه »

صفحات: 1· 2

…گفتیم که امام،دو سه روز دیگریا مثلاً فردا وارد تهران می شوند وما آمادگی لازم را نداریم. بیاییم سازماندهی کنیم که وقتی ایشان آمدند و مراجعات زیلد شد و کارها از همه طرف به این جا ارجاع گردید، معطل نمانیم.صحبت دولت هم درمیان نبود.

ما عضو شورای انقلاب بودیم و بعضی هم درآن وقت، این موضوع را نمی دانستند و حتی بعضی از رفقا – مثل مرحوم ربانی شیرازی یا مرحوم ربانی املشی – نمی دانستند که ماچند نفر،عضو شورای انقلاب هم هستیم.ما با هم کار می کردیم وصحبت دولت هم در میان نبود؛ صحبت همان بیت امام بود که وقتی ایشان وارد می شوند، مسئولیت هایی پیش خواهد آمد.گفتیم بنشینیم برای این موضوع، یک سازماندهی بکنیم.ساعتی را در عصر یک روز معیّن کردیم و رفتیم در اطاقی نشستیم.صحبت از تقسیم مسئولیت ها شد و در آن جا گفتم که مسئولیت من این باشد که چای بدهم! همه تعجب کردند. یعنی چه؟ چای؟ گفتم: بله، من چای درست کردن را خوب بلدم. با گفتن این پیشنهاد، جلسه حالی پیدا کرد. می شود آدم بگوید که مثلاً قسمت دفتر مراجعات به عهده ی من باشد.تنافس و تعارض که نیست. ما می خواهیم این مجموعه را با همدیگر اداره کنیم؛ هرجایش هم که قرار گرفتیم، اگرنتوانستیم کار آن جا را انجام بدهیم، خوب است.

این، روحیه من بوده است.البته آن حرفی که در آنجا زدم، می دانستم که کسی من را برای چای ریختن معیّن نخواهد کرد و نمی گذارند که من در آن جا بنشینم و چای بریزم؛اما واقعاً اگر کار به این جا می رسید که بگویند درست کردن چای به عهده شماست، می رفتم عبایم را کنار می گذاشتم و آستین هایم را بالا می زدم و چای درست می کردم.این پیشنهاد، نه تنها برای این بود که چیزی گفته باشم؛ واقعاً برای این کارآماده بودم.

بیانات امام خامنه ای در مراسم تودیع کارکنان نهاد ریاست جمهوری18/5/1368

یک پیام از پیام های مظلوم و فراموش شده ای که باردیگر بایستی به آن اهتمام ورزید وآن را به ذهن های مردم منتقل کرد،عظمت و شکوه واهمیت انقلاب اسلامی ماست.این انقلاب چیز کوچکی نبود وتمام هم نشده است.انقلاب فقط شورش کردن، به خیابان ریختن وجنجال کردن نیست.انقلاب یعنی تغییربنیادین همه ی نهادهای اصلی زندگی جامعه؛تغییربنیادین آنچه غلط وکج ونابجاست،به آنچه صحیح ومستقیم وبجاست.این حرف راماازاوّل هم می گفتیم وچنین نیست که امروز بگوییم.این امری است که بتدریج ودرطول زمان با تلاش ومجاهدت دائمی انجام گیرد؛مشروط براین که روح وخواست وضرورت انقلاب درمردم باقی بماند.چندسال است که پیام های متعددی ازطرف همان جبهه ی مقابلی که به آن اشاره کردم،مرتّب به مغزمردم وارد می شودکه انقلاب تمام شد،انقلاب بیخوداست واصلاً انقلاب غلط است!آنها معنای انقلاب راتحریف می کنند و انقلاب را به معنای یک شورش کور،حرکت خشن وبی هدف معنا می کنندو می گویندغلط بود،درست نبود واصلاًدوران انقلابها تمام شده است.
شما این پیام را بایدمنتقل کنید که انقلاب چیست؛انقلاب یک ضرورت است،تمام نشده و وظیفه ی انقلابی بردوش همه وجود دارد.

بیانات امام خامنه ای دردبدار مسئولان سازمان صداوسیما1381/15/11

گاهی بعضی افراد به مسجد می آمدند و پای خود را دراز می کردند و به پیامبر(ص) می گفتند: ناخن ما را بگیر! - چون ناخن گرفتن وارد شده بود- پیامبر( ص) هم با بردباری تمام این جسارت و بی ادبی را تحمل می کرد.

                                                                                                   از بیانات مقام معظم رهبری در 1379/02/23

صفحات: 1· 2

روزهایى بس شیرین و به یادماندنى و تاریخ ساز پیامبر را نمى توان با الفاظ و سخنان ناقص انسانهاى ناقص،  توصیف و تعریف كرد. او هرگز در این واژه ها نمى گنجد و فراتر از آن است. انسان كاملى كه تمام افلاك و موجودات را خدا به خاطر او آفرید واگر او نبود، هیچ چیز نبود. «لولاك لما خلقت الافلاك » والاانسانى كه تا قاب قوسین او ادنى بالا رفت و به جایى رسید كه جبرئیل آن ملك مقرب و واسطه وحى الهى به آنجا هرگز نرسد وبا صراحت به او عرض كرد: اگر یك مو بالاتر روم به نور تجلى بسوزد پرم.

ولى رسول الله رفت و به جایى رفت كه نه در خرد آیدو نه بر ورق نگاشته شود و نه حتى در وهم وخیال!

اوست كسى كه خدایش درباره اش فرمود: «و انك لعلى خلق عظیم » پس مابه جاى اینكه حرفى بزنیم كه نه آغازش و نه انجامش ما را به جایى مى رساند چرا كه جز آفریده اش و برادرش كسى او را نخواهد شناخت «یا على ما عرف الله الا انا و انت و ما عرفنى الا الله وانت و ما عرفك الا الله و انا»؛ پس روا است كه لب فرو بندیم وسخن كم گوئیم.

بیائیم در این سخن ربانى كه پیامبر را داراى منشى سترگ واخلاقى عظیم معرفى مى كند بیاندیشیم و از زبان روایت، نمى از این اقیانوس پرفیض برگیریم، شاید برخى عزیزان به كار بندند و ازرسول الله الگوى زندگى بگیرند كه قرآن فرمود: «و لكم فى رسول الله اسوه حسنه » .

صفحات: 1· 2